چکیده:
از بنیادی‌ترین مسائلی که همواره ذهن انسان را به خود مشغول کرده است، آگاهی از آینده خویش است و اینکه انسان نتیجه ی گناهان و سیئات خود را چگونه دریافت می‌کند. در حقیقت مسئله اساسی تحقیق این است که چه ارتباطی بین ضلالت دنیوی انسان و عقاب اُخروی او وجود دارد، و عقاب اُخروی انسان چگونه محقق می‌شود، و چون درآیات و روایات، به این موضوع با تعابیر مختلف اشاره‌شده است و تبیین و تعیین نحوه ی این ارتباط، باعث تبیین صحیح از معاد و حل بسیاری از شبهات در مورد عدالت الهی و … می‌شود، ضرورت ایجاب می‌کند که نحوه ی این ارتباط موردبررسی قرار گیرد، و با توجه بااینکه بررسی این مسئله، باعث شناخت گناهان و مقدمه برای دوری از آنان است و صلاح فردی و اجتماعی را در پی دارد، ضرورت بحث از این موضوع را مضاعف می‌کند. پیشینه این بحث ریشه درآیات و روایات دارد، و رواج و شکل‌گیری آن به زمان شیخ بهایی و سپس ملاصدرا برمی‌گردد. در عصر معاصر هم مقالات و تحقیقاتی صورت گرفته است؛ ولی در موردبحث ارتباط ضلالت دنیوی و اُخروی انسان بحث دقیق و منسجم انجام‌نشده است. بر این اساس تحقیق به روش توصیفی تحلیلی با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای و استفاده از منابع دیجیتال انجام گردیده است.
فرضیه‌های تحقیق به این صورت طرح و اثبات گردیده که اولاً، ضلالت‌های نظری و اعتقادی دنیوی انسان، در ضلالت‌های عملی او تأثیر دارند ثانیاً، ضلالت‌های عملی انسان نیز در ضلالت‌های نظری او تأثیرگذار هستند و این تأثیر متقابل ضلالت نظری و عملی در هم به نحو اقتضاء است، ثالثاً، ضلالت‌های دنیوی انسان مؤثر در عقاب‌های اُخروی او هستند و این تأثیر و ارتباط به نحو تکوین و عینیت است و تجسم ضلالت‌های سوء انسان در آخرت، باعث عذاب است و منتقم و معذِّب خارجی وجود ندارد و مهم‌ترین دلیل بر این مهم، کثرت آیات و روایات دال بر آن هستند.
کلیدواژه‌ها: رابطه، ضلالت، گناه، دنیا، آخرت، تجسم، قرارداد.
