بیستم فروردین‌ماه، سالروز شهادت سید مرتضی آوینی، چهره ماندگار هنر انقلاب اسلامی و مستندساز فقید دفاع مقدس است که به عنوان “هفته هنر انقلاب اسلامی” نیز نامگذاری شده است. این مناسبت، فرصتی برای بازخوانی اندیشه‌ها، آثار و تأثیرات عمیق آوینی و هم‌نوعانش در عرصه هنر متعهد است. در این گزارش، به زندگی، آرمان‌ها و میراث هنری شهید آوینی و همچنین برنامه‌های هفته هنر انقلاب اسلامی پرداخته می‌شود.

شهید سید مرتضی آوینی: روایت‌گر حماسه‌های ماندگار

سید مرتضی آوینی، متولد شهریور ۱۳۲۶ در شهر ری، تحصیل‌کرده رشته معماری بود اما با آغاز انقلاب اسلامی، مسیر زندگی‌اش دگرگون شد. او در سال‌های دفاع مقدس، با ساخت مستندهای تأثیرگذاری مانند “روایت فتح”، چهره جدیدی از هنر انقلابی را به نمایش گذاشت.

آوینی در آثار خود، نه فقط جنگ، که “معنویت، ایثار و حقانیت رزمندگان” را روایت می‌کرد. نگاه فلسفی و عمیق او به هنر، باعث شد تا مستندهایش از سطح گزارش‌های معمول جنگی فراتر رفته و به “اسناد تاریخی-عرفانی دفاع مقدس” تبدیل شوند.

شهادت و آرمان‌های ناتمام

سید مرتضی آوینی در ۲۰ فروردین ۱۳۷۲، هنگام تصویربرداری از مناطق جنگی فکه، بر اثر انفجار مین به شهادت رسید. او که خود را “خادم‌الحسین(ع)” می‌خواند، در وصیتنامه‌اش نوشته بود:

“من با عشق به شهادت رفتم، نه از سر ناچاری… اگر شهادت نصیبم نشد، بدانید که خواست خدا نبوده است.”

پیکر او در بهشت زهرای تهران، نزدیک شهدای دفاع مقدس به خاک سپرده شد.

هفته هنر انقلاب اسلامی: از تئوری تا عمل

هنر انقلاب اسلامی، سبکِ خاصی از هنر است که در دهه‌ی اول انقلاب شکل گرفت و در دامن ارزش‌ها و باورهای اسلامی و نیز با الهام از مضامین فرهنگی، سیاسی و اجتماعی رشد و توسعه یافت.

هنر انقلاب از دیدگاه های متفاوتی مانند سیر تاریخی، ساختار بصری، عملکرد، مشخصات و شیوه ی اجرا و… قابل بررسی است. تعهد، اخلاق مداری، واقع گرایی، توجه به آرمان ها، ارزش های والای دینی و اسلامی، در خدمت حقایق بودن، دفاع از آرمان ها و اصول انقلاب اسلامی، فراهم ساختن زمینه ی رشد و هنر مبتنی بر معرفت اسلامی، ترویج فضایل اخلاقی- انقلابی و… را می توان از ویژگی ها و خصوصیت های اصلی هنر انقلاب برشمرد.

شهید آوینی به عنوان یک هنرمند برجسته و یک چهره هنری، نه فقط یک مستندساز، که “متفکر هنر انقلاب” بود. در روزگاری که هنر گاهی به ابتذال کشیده می‌شود، بازخوانی آرمان‌های او می‌تواند چراغ راه هنرمندان جوان باشد. هفته هنر انقلاب اسلامی، فرصتی است برای پاسداشت میراث او و تبیین هنری که “همراه با مردم و در خدمت حقیقت” است.