تربیت؛ از بنای پنهان تا رفتار آشکار

تربیت تنها آن چیزی نیست که دیده می‌شود؛ ادب، آداب و رفتارهای ظاهری کودک، بر روی یک زیربنای نادیدنی شکل می‌گیرد. این زیربنا همان «فضای نگهدارنده» است؛ فضایی که اگر درست ساخته نشود، هیچ تربیتی پایدار نخواهد ماند. پس ابتدا باید این فضا را ایجاد کرد و سپس بنای تربیت را بر آن بنا نهاد.

مولفه دوم فضای نگهدارنده: احساس بودن

پس از پذیرش، دومین مولفه اساسی در فضای نگهدارنده، احساس بودن است.
احساس بودن یعنی کودک، حضور روانی والد را در کنار خود حس کند؛ بداند که پدر و مادر:

کنار او هستند

نیازهایش را می‌شناسند

و به نیازهای واقعی او پاسخ می‌دهند

نه اینکه نیازها و آرزوهای خودشان را به نام تربیت، بر کودک تحمیل کنند.

خطای رایج والدین؛ تحمیل آرزوهای ناتمام

بسیاری از والدین، ناآگاهانه امیال سرکوب‌شده خود را بر فرزندشان فرافکنی می‌کنند؛
«من نتوانستم، تو باید بشوی!»
در حالی که کودک پروژه جبران شکست‌های والدین نیست.
او انسانی مستقل است با میل، استعداد و نیازهای خاص خود.

تربیت درست آن نیست که کودک را به هر قیمتی به یک مسیر مشخص هل بدهیم، بلکه آن است که زمینه شکوفایی مسیری را فراهم کنیم که خود کودک به آن تمایل دارد.

احساس بودن چه ثمره‌ای دارد؟

وقتی کودک احساس بودن را تجربه می‌کند:

احساس آرامش می‌گیرد

احساس مهم بودن می‌کند

و اعتماد به نفس در او شکل می‌گیرد

در مقابل، کودکانی که پذیرش و احساس بودن را تجربه نمی‌کنند، در معرض بزهکاری، پرخاشگری و گسست عاطفی قرار می‌گیرند. این دو مؤلفه، از مهم‌ترین عوامل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی هستند.

بچه‌ها قبل از هر چیز «بچه آدم» هستند

فرزند روحانی، پزشک، کارگر یا هر قشر دیگری، پیش از هر عنوانی یک کودک است؛ با تمام نیازهای طبیعی کودکی.
نیاز به بازی، تفریح، همراهی، دیده شدن و همدلی.
نادیده گرفتن این نیازها، حتی با نیت‌های مقدس، کودک را از درون خالی می‌کند.

نیازشناسی؛ جوهره احساس بودن

احساس بودن یعنی بدانیم کودک الان به چه چیزی نیاز دارد؛
گاهی پول نیست،
گاهی نصیحت نیست،
گاهی افتخار نیست،
بلکه فقط گرما، همراهی و درک شدن است.

مثل کودکی که در سرما می‌لرزد؛
پول شاید مشکلش را حل نکند،
اما یک لباس گرم، یک لیوان چای و کمی توجه، جانش را گرم می‌کند.

جمع‌بندی

احساس بودن یعنی:

«من تو را می‌بینم، می‌فهمم و به اندازه نیازت کنارت هستم.»

این احساس، ستون عاطفی شخصیت کودک را می‌سازد.
در جلسات بعد، به تکنیک‌های عملی ایجاد این احساس در والدگری پرداخته خواهد شد، ان‌شاءالله.