سه ستون اصلی فضای نگهدارنده
۱. پذیرش بیقید و شرط
· فرزندم را با همه ویژگیهایش میپذیرم
· خودم را به عنوان والد، با تمام تواناییها و محدودیتهایم میپذیرم
۲. حضور روانی فعال
· بودنِ تمامعرض در کنار فرزند
· گوش دادن واقعی و توجه کامل
۳. تمایزیافتگی: سنگبنای استقلال
· من منم، تو تویی – هرکس مسئول اعمال خویش است
· نقشها با هم قاطی نمیشوند
· روابط مختلف مرزهای خود را حفظ میکنند
· حریم شخصی در خانواده محترم شمرده میشود
نشانههای نبود تمایزیافتگی
والدین نگرانتر از فرزند
· مادری که برای امتحان فرزندش بیشتر استرس دارد تا خود او
· پدری که به جای فرزندش عذرخواهی میکند
آمیختن نقشهای زندگی
· استادی که حال خانوادگیاش بر نحوه تدریس و امتحانگیری تأثیر میگذارد
· رانندهای که جریمه پلیس را بر سر فرزندانش خالی میکند
درهمریختن حریم روابط
· تبدیل رفاقت به رابطه کاری بدون درنظرگرفتن صلاحیت
· برخورد یکسان با استاد در کلاس و در گردش تفریحی
حریمهای سالم در خانواده
مرزهای ضروری:
· حریم خصوصی پدر و مادر از یکدیگر
· حریم والدین از فرزندان
· حریم خواهر و برادرها از هم
· حفظ حریم جنسیتی در برخی گفتگوها و شوخیها
خانواده بدون مرز:
· اطلاع همه اعضا از تمام جزئیات زندگی یکدیگر
· نبود حریم خصوصی حتی در مسائل شخصی
· کاهش رشد استقلال فردی
پرورش تمایزیافتگی: از تولد تا پنج سالگی
راهکارهای عملی:
· اجازه دهید کودک مسئولیت کارهایش را بپذیرد
· به جای مرتب کردن اتاق فرزند، او را همراهی کنید
· در انجام کاردستی، کمک کنید اما جایگزین او نشوید
· بگذارید تبعات طبیعی اعمالش را تجربه کند
جملات بازدارنده:
· “دست نزن، من خودم درستش میکنم”
· “برو بازی کن، من فردا اتاقت را مرتب میکنم”
· “این را پاک کن، من برایت میکشم”
جمعبندی
فضای نگهدارنده تربیت، همان فونداسیون نامرئی است که بر سه ستون پذیرش، حضور و تمایزیافتگی استوار است. وقتی این بستر فراهم شود، فرزندان ما میآموزند که مسئولیتپذیر، مستقل و مرزشناس باشند. این هنر والدین است که در عین حفظ صمیمیت و عاطفه، حریمهای سالم را پاس بدارند و اجازه دهند هرکس در جایگاه واقعی خود رشد کند.
والسلام علیکم و رحمه الله