به گزارش مدرسه علمیه عالی نواب نشست علمی با موضوع بازخوانی نحوه اعتبارات عقلی در چگونگی مفهوم شناسی صفات ذات خدا با حضور استاد محترم دکتر محمد علی وطن دوست عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی برگزار شد.

در این نشست علمی استاد وطن دوست بیان داشت: مساله اثبات وجود خدا و ويژگي‌هاي او به عنوان علت پدیدآورنده هستی، از دیرباز از مسائل چالش برانگیز تفکرات بشری بوده است. در عصر کنونی، با رشد علوم تجربی و آشکار شدن اندیشه‌های پوزیتیویستی، گزاره متافیزیکی «خدا وجود دارد» از سوی برخی اندیشمندان تجربی با چالشی اساسی رو به رو گردیده و مورد تردید قرار گرفته است.

ایشان در ادامه بیان داشتند:با وجود آنكه فلاسفه و متكلمان، براي اثبات وجود خدا و صفات ذاتي او از شيوه عقلي محض بهره مي‌برند، ولي در مواردي از روش منطقي و رياضي «انتقال از ملزوم به لازم بيّن» استفاده نمي‌شود. به ديگر سخن، با وجود عقلي بودن روش اثبات خدا و صفات او، در برخی موارد، مراحل تبیین استدلال، به صورت سير منطقي از مقدمات بديهي و بسيط، آغاز نمي‌شود، بلكه براي اثبات يك مطلب از مقدماتي استفاده مي‌‌شود كه اثبات آن به مباحث بعدي موكول مي‌گردد و مبتدي بايد، با حسن ظنّ به استاد خود، آن مقدمات را به عنوان «اصول موضوعه» بپذيرد. به عنوان نمونه در برخي از براهين كلامي و فلسفي كه در اثبات وجود خدا به كار مي‌رود، بر حد وسط‌هايي چون «نظم»، «حدوث»، «حركت» و «امكان ماهوي» تكيه مي‌شود. اين در حالي است كه گزاره‌هايي مانند «جهان منظم است»، «جهان حادث است»، «جهان متحرك است»، «جهان ممكن است» گزاره‌هاي نظري و نيازمند اثبات‌اند. دراين نشست علمي در گام نخست، مقدماتی درباره چرایی بحث از خدا و روش‌های اثبات خدا، مطرح گرديد و وجود خدا از راه برهان عقلی و با بهره‌گیری از اصل علیّت، اثبات شد، سپس با مبنا قرار دادن مفاهیم اثبات شده، مفاهیم دیگری که به صفات کمالی خدا اشاره دارد، از مقدمات پیشین نتیجه گرفته شد. بدین صورت که نخست، صفت «بی‌نیاز» و سپس از راه تحلیل مفهوم «بی‌نیاز»، صفت «نامحدود» برای خدا اثبات گرديد و در ادامه نیز با همین شیوه صفاتی مانند «يگانه، بسيط، كامل مطلق، علم، اراده ذاتی، قدرت و حیات» ثابت شد. این شیوه را می‌توان «انتقال از ملزوم به لوازم بیّن» نام نهاد؛ زیرا در این روش، اگر صفت پیشین اثبات شود، تنها با تحلیل و ارائه تصور درست از آن، می‌توان صفت پسین را به دست آورد.